Keuze dempers

[Theo]

Ben nieuw hier op het forum. Heb sinds enkele jaren een S1 Elise met Honda motor en vraag me af wat voor dempers en veren daar het beste onder zouden passen voor straat gebruik. Er zit nu een LSS Koni set onder wat best wel ok is. De S1 weegt zo'n 775kg en verdeling is ongeveer 40-60% heb dit eens gewogen. Zou een GAZ set een goede keuze kunnen zijn?

Groeten, Theo

[Frederik]

Welkom Theo!
Is dat de ex Elise van Pascal?

Ik weet dat bepaalde Lotusfanatici niet echt fan zijn, maar ik ben eigenlijk al jaren trouwe klant en rijder van KW. http://www.kw-suspensions.eu

Zij hebben ook een set voor de S1, en ik kan je zeggen uit jarenlange persoonlijke en professionele ervaring dat KW een top product is MET de mogelijkheid om het voor de keuring in orde te hebben.

Tevens is het ook zo dat de filosofie van KW zegt "als we het niet beter kunnen maken, dan bieden we geen set aan".

[Didier]

Welkom op het forum Theo!

... Heb sinds enkele jaren een S1 Elise met Honda motor ...

In België ingeschreven?

[Theo]

KW was me niet bekend binnen het Lotus gebeuren. Daardoor hoeft het uiteraard niet slecht te zijn. Ik hoop hier op wat persoonlijke ervaringen juist om dan een betere keuze te kunnen maken voor mij.

Woon in NL en daar staat de Elise op kenteken. Heb deze auto zelf geimporteerd.

De LSS set vindt ik op zich wel prettig maar het mag wel wat stugger als het maar niet springerig wordt op zo'n beton weg. De juiste veren zullen ook van belang zijn.

Groeten, Theo

[ovi]

Ik weet dat bepaalde Lotusfanatici niet echt fan zijn, maar ik ben eigenlijk al jaren trouwe klant en rijder van KW. http://www.kw-suspensions.eu
Tevens is het ook zo dat de filosofie van KW zegt "als we het niet beter kunnen maken, dan bieden we geen set aan".

Welkom Theo, veel plezier met de Elise en met die Honda motor erin zal dat zeker geen probleem zijn!

Sorry voor het even off topic te gaan Theo maar toch een vraagje voor Frederik i.v.m. met betere veren. Heb je nog werk gemaakt voor een andere set voor de Elan? Zet het anders maar in het juiste topic.

[billie]

welkom Theo,

ik heb op mijn S1 nieuwe GAZ gold pro dempers en veren maar alleen nog maar autoweg gereden dus nog geen idee hoe goed of slecht ze zijn

ze hebben wel genoeg instel mogelijkheden (wagenhoogte en demping ) zonder dat ze gedemonteerd moeten worden en de prijs van de GAZ dempers is ook OK

[keesv]

Ha Theo

het merk maakt niet zo veel uit.
Gaz, Nitrons of whatever
wat belangrijk is dat je de wagen netjes uit laat wegen en uit laat lijnen.

(bijvoorbeeld in Vremde bij Garage Janssens)

[Sander]

Hoi Theo,

Jij bent de LHD ombouwer van mijn F neem ik aan ? Ik heb nog steeds geen tijd gehad om naar de opdruk op de veren van mijn Elise te kijken. Zodra ik de nieuwe schijven ga monteren laat ik het je weten.

[Theo]

Hoi Sander,

Klopt helemaal.
Vond laatst dit forum en zag je Topic. Je hebt inderdaad veel werk in je Elise gestopt. Indrukwekkend. Laat het me maar weten ivm de veren.

Groeten, Theo

[YvoTuk]

Misschien is het goed om eens te kijken naar de techniek achter de dempers in plaats van het stickertje op de dempers.

Er zijn in de Elise markt eigenlijk twee hoofdstromen dempers, twin-tube en monotube dempers.
Twin-tube dempers zijn over het algemeen goedkoper omdat die -ondanks het feit dat er meer onderdelen in zitten- eenvoudiger te produceren zijn.
Monotube dempers zijn duurder omdat de onderdelen nauwkeuriger moeten zijn. De buitenhuls mag bijvoorbeeld onder geen enkele voorwaarde vervormen omdat daarmee de zuiger niet meer goed heen en weer zou kunnen bewegen en uiteraard niet meer af zou dichten.

Een schematische voorstelling van de dempers: (even van een willekeurige website gepikt)


Zoals je kan zien zit er in een monotube een tweede zuiger die het gas gescheiden houd van de olie.
In een monotube kan gewoon gas geinjecteerd zijn of er kan een soort oplossing gekozen zijn in de vorm van een soort zakje met gas. (tegenwoordig gebuikelijk)

Voordeel nummer één van een monotube is dat je die in elke gewenste stand kan monteren. Men spreekt van geïnverteerd wat wil zeggen dat het 'zware deel' van de demper tegen het chassis geschroefd wordt en het lichte deel aan het wiel. Dat scheelt onafgeveerd gewicht..
Een twintube kan dat niet omdat dan het gas zich dan min of meer gaat mengen met de olie en naar boven wil.

Dat is één...

Voor voordeel nummer twee moet je iets dieper in kinetische energie beheersing duiken.
Een demper heeft eigenlijk als enige functie het controleren van de bewegingen van de veer. De combinatie veer en demper moeten dus op elkaar afgestemd zijn.
Als je met een auto rijdt kan je op een glad oppervlak af en toe een rimpeltje tegenkomen of kan de balans van de auto door middelpuntvliedende kracht (bochten) veranderen.
Dat zijn over het algemeen trage bewegingen voor de veren, maar ook die bewegingen moeten gecontroleerd komen omdat je anders in oscillatie zou kunnen komen (de demper controleert de veer verkeerd en zorgt er eigenlijk voor dat de veer dezelfde beweging juist gaat versterken)

Je kan echter ook op een onverharde weg rijden en daar een paar flinke bulten / putten tegenkomen.. ook die beweging moet opgevangen worden wat weer snelle bewegingen zijn.

Je moet ook zorgen dat de combinatie niet 'crasht' wat wil zeggen dat de veer de beweging niet meer bij kan benen, de demper de veer niet afremt en dus knalhard in de bumpstop terecht laat komen.

Al die bewegingen worden gecontroleerd door een onderdeel wat eigenlijk als een simpel streepje in tekeningen staat: de zuiger.
In die zuiger zitten allerlei vernuftige kanaaltjes en op de zuiger zit wat men noemt een shimstack die de verschillende bewegings snelheden kan afstellen.
Het middel wat gebruikt wordt om de veer te dempen is olie.

Je kan je voorstellen dat je in een zuiger met een diameter van 20mm minder verschillende soorten kanaaltjes kan maken dan in een zuiger met een diameter van 40mm.

Met andere woorden, de diameter van de zuiger bepaald (tot op zeker hoogte) het regelbereik van de demper.

Dat is twee..

Uiteraard brengt dat dempen van de veer bewegingen ook nog iets anders met zich mee.. Die energie moet ergens naar toe en verdwijnt in de olie.
Zoals je kan zien bij de twintube demper zit de 'hotspot' in het midden van de demper opgesloten in het kanaal waarin de zuiger beweegt.
Bij een monotube demper word de olie gelijkmatiger warm en kan die warmte sneller afvoeren naar de buitenlucht.
Op het moment dat de olie in de demper te heet zou worden verandert de viscositeit van de olie en verandert dus ook de totale eigenschap van de demper.. dat is uiteraard bijzonder ongewenst.

Dat zijn drie redenen om altijd te gaan voor wat Lotus oorspronkelijk voor de Elise / Exige heeft gekozen: een monotube demper.

De Koni op de S1 was de eerste Monotube die op een productie auto werd toegepast. De demper had zo zijn nadelen (het bekende biljartbal geluid) en rubber ophangingspunten etc. maar het was een stevige stap voorwaarts.
Daarnaa is Lotus puur voor prijs gegaan en heeft gekozen om goedkopere (weliswaar ook Monotube) dempers van Bilstein te gaan gebruiken. Bilsteins blijken in de praktijk niet heel lang mee te gaan kunnen ook niet makkelijk (of eigenlijk niet) geserviced worden.

Met andere woorden en een heel lang verhaal kort: als je iets koopt.. koop dan in ieder geval monotubes.
Daarnaast is het belangrijk te kijken of een fabrikant al dan niet of een beetje of veel ervaring heeft met de Elise. Je kunt uiteraard zeggen dat bijvoorbeeld Koni een zeer bekwame fabrikant is in zowel het low- als high-end van de markt, maar ze hebben geen goede oplossing voor de Elise omdat er simpelweg geen tijd in is geïnvesteerd.

Ik zou je dus vooral willen adviseren om naar de techniek te kijken en door te vragen hoe men dan aan de wijsheid voor de Elise is gekomen. Kijk ook een beetje op fora om te zien of er inderdaad iets met zo'n merk gebeurt. Je pikt daar vanzelf wel uit wat wel en wat niet 'hot' is.